Co to Behawioryzm?
Behawioryzm to filozofia nauki o zachowaniu ludzi oraz zwierząt. Uznaje się w niej istotną rolę:
- środowiska jako czynnika, który kontroluje zachowania organizmów.
- indywidualnej historii nauki poprzez konsekwencje
Rozwinął się on na początku XX w. Łączy ze sobą elementy filozofii, metodologii i psychologii. Do powstania tego nurtu przyczyniła się:
- teoria ewolucji Darwina
- eksperymenty Pawłowa
- odkrycie prawa efektu przez Edwarda Thorndike’a
Zapoczątkował ją John B. Watson w 1913 roku publikując pracę „Psychology as the Behaviorist Views It” nazwyaną też manifestem behawiorystycznym.
Rodzaje behawioryzmu
Wyróżniamy kilka wersji behawioryzmu:
- Klasyczny behawioryzm – zakładał on zaprzestanie badania stanów mentalnych w psychologii. Głównym źródłem wiedzy miały być badania nad zachowaniem
- Metodologiczny behawioryzm – w tym nurcie można było badać stany wewnętrzne i zachowania. Jednak trzeba było tak zdefiniować stany mentalne, by można było je obiektywnie zmierzyć
- Radykalny i Teleologiczny behawioryzm – w tym nurcie stany wewnętrzne jak i zachowania mają ten sam charakter.
Behawioryzm w utworach Borowskiego
W utworach Borowskiego narrator jego opowiadań kładzie w tych utworach szczególny nacisk na zachowania, gesty i ich werbalne odpowiedniki.
Ponieważ tekst ten składa się w monologów wewnętrznych, intorspekcji i wewnętrznych dialogów. Narrator jest pozbawiony sfery wewnętrznej, bo więźniów w obozie traktowano jak rzeczy, nie ludzi, podczas pobytu w obozie nie mieli oni sfery duchowej, ani życia psychicznego. Genezy behawioryzmu Borowskiego doszukiwano się u innych autorów, zwłaszcza Hemingwaya. Jednak użycie tej techniki przez Borowskiego wynikało z czegos innego niz to.
